Z pamiętnika małego podróżnika..

Mały podróżnik w tropikach!

Coraz bliżej do wakacji! Z roku na rok rośnie liczba rodzin decydujących się na spędzenie urlopu  w odległym zakątku globu. Dalekie, tropikalne kraje kuszą.. jednak czy bezpiecznie zabierać tam małe dziecko? W głowie nie jednego rodzica mnożą się pytania.. Jak przetrwać podróż samolotem? Na co zaszczepić siebie i dziecko? Jak zaplanować wypoczynek by był czasem relaksu, a nie powodem do zmartwień?

Przemyślany, dobrze zaplanowany wyjazd nie powinien stwarzać niebezpieczeństwa nawet dla małego dziecka. Warto unikać jednak podróżowania z noworodkiem. Dziecko w pierwszych tygodniach życia wciąż adaptuje się do życia pozapłodowego. Jest bardzo wrażliwe na zmieniające się warunki otoczenia, takie jak temperatura czy wilgotność powietrza, dlatego jeśli wyjazd nie jest absolutną koniecznością lepiej zostać w domu.

PODRÓŻ SAMOLOTEM

Podróżowanie samolotem nie jest zazwyczaj przeciwwskazane dla zdrowych małych dzieci i niemowląt. Natomiast dzieci chorujące na przewlekłe choroby układu oddechowego, z powodu zmniejszonej zawartości tlenu w powietrzu na pokładzie samolotu, mogą potrzebować dodatkowego tlenu do oddychania. W samolocie podczas startu i lądowania, w związku z szybką zmianą ciśnienia, u części pasażerów dochodzi do nieprzyjemnego zatykania, czasem bólu uszu. By zminimalizować dolegliwości u dziecka zaleca się karmić je piersią. Starszym dzieciom pomóc może żucie gumy, ssanie cukierka, lizak, picie wody, ziewanie lub zatykanie nosa oraz ust i delikatne wydmuchiwanie powietrza. Ze względu na stosunkowo suche powietrze w samolocie, dziecko powinno być regularnie pojone. Trzeba też pamiętać, że samolot jest skupiskiem dużej liczby osób na dość małej zamkniętej powierzchni. Dlatego podróżując z małym dzieckiem lepiej ograniczyć nadmierne kontakty ze współpasażerami.

SZCZEPIENIA OCHRONNE

 Jadąc w odległe kraje trzeba pamiętać o szczepieniach ochronnych. Poszczególne regiony świata zróżnicowane są pod względem klimatu, przyrody, ludzi. To samo dotyczy chorób. Na przeciwległym krańcu świata możesz spotkać się z chorobami, o których w życiu nie słyszałeś. Warto przygotować swój organizm na ewentualne spotkanie z nieznanymi, a czasem bardzo groźnymi patogenami.  Szczepienia ochronne są jednym z najlepszych sposobów zapobiegania chorobom zakaźnym w podróży. Na zachorowanie szczególnie narażone są dzieci, gdyż ich układ odpornościowy nie jest w pełni wykształcony, a typowo dziecięce zachowania tak jak np. wkładanie rąk do buzi dodatkowo sprzyjają zakażeniu.

Dokładnych informacji na temat wymaganych szczepień udziela lekarz medycyny tropikalnej, do którego powinno się udać przed podróżą. Szczepienia dzieci wybierających się w podróż zazwyczaj są uzupełnieniem kalendarza szczepień obowiązującego w większości krajów. Dokładna lista szczepień zależy od kraju, do którego się jedzie i chorób występującym na danym obszarze. Na pewno dobrym pomysłem, niezależnie od celu podróży, jest zaszczepienie siebie i dziecka na błonicę i tężec, żółtaczkę oraz dur brzuszny. Aktualnie na podstawie Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych, jedynym szczepieniem obowiązkowym, jest szczepienie przeciwko żółtej febrze, ale przy wjeździe do niektórych krajów tropikalnych mogą być wymagane także inne szczepienia.

Szczepienia dla dzieci zalecane przed planowaną podróżą w tropiki:

ü  Cholera

ü  Dur brzuszny

ü  Inwazyjna choroba meningokokowa    

ü  Wścieklizna       

ü  Żółta gorączka

ü  Kleszczowe zapalenie mózgu    

Należy zwrócić uwagę na fakt, że niektóre szczepionki można podać dopiero po ukończeniu przez dziecko określonego wieku np. szczepionka przeciwko żółtej febrze może być zastosowana u dzieci powyżej 9mc.ż, a na dur brzuszny zaszczepić można dopiero dwulatka. Ponadto Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) dzieciom poniżej 5. roku życia odradza podróże w rejony zagrożone malarią, ze względu na ryzyko ciężkiego przebiegu choroby i trudności w stosowaniu leków na tę chorobę. Warto wziąć to pod uwagę planując cel podróży. Czasem konieczna też bywa modyfikacja terminów programu szczepień ochronnych tak, żeby zdążyć ze wszystkimi niezbędnymi szczepieniami przed podróżą.

Wakacyjne oferty last minute dotyczące egzotycznych krajów, choć atrakcyjne cenowo nie są polecane. Aby optymalnie zaplanować konieczne szczepienia, warto pomyśleć o nich z odpowiednim wyprzedzeniem, najlepiej na 6-8 tygodni przed wyjazdem, gdyż żeby uzyskać odpowiednio wysoką odporność na część chorób, serię szczepień trzeba zacząć z kilkutygodniowym wyprzedzeniem. Należy pamiętać, że szczepienie może odbyć się, gdy dziecko jest zdrowe, częste choroby dziecka mogą zatem wydłużyć całą procedurę. Nie zostawiaj zatem tak ważnej sprawy na ostatnią chwilę.

Wykaz placówek prowadzących szczepienia zalecane przy wyjazdach za granicę można znaleźć na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Sanitarnego.

Kopalnią wiedzy na temat podróży w odległe zakątki świata jest strona internetowa  Zakładu Epidemiologii i Medycyny Tropikalnej WojskowegoInstytutu Medycznego w Gdyni. Znaleźć tam można m.in. informacje o szczepieniach obowiązkowych bądź zalecanych w danym kraju, chorobach endemicznych występujących na jego terenie i ewentualnych wskazaniach do chemioprofilaktykii przeciwmalarycznej. A wszystko to w bardzo przystępnej formie: wystarczy wybrać mapę odpowiedniego kontynentu i kliknąć na kontur poszukiwanego kraju.

Czy wiesz, że..? Oprócz paszportu, międzynarodowa książeczka szczepień!

Międzynarodowa książeczka szczepień bywa nazywana „medycznym paszportem turysty” lub „żółtą książeczką”  ze względu na jej kolor. Wydawana jest przez poradnie medycyny podróży oraz punkty szczepień dla wyjeżdżających za granicę. Wpis do książeczki jest potwierdzeniem przeprowadzenia szczepień obowiązkowych.

Niebezpieczeństwa w podróży:

Cicha woda brzegi rwie.. Jak uniknąć choroby?

Warunkiem koniecznym bezpiecznego podróżowania po tropikach jest dokładne przestrzeganie zasad higieny osobistej i higieny żywienia. 
Najczęstszą przyczyną zachorowań wśród podróżnych (biegunka podróżnych, dur brzuszny, poliomyelitis, WZW typu A, cholera) jest bowiem zakażona woda i jedzenie. Aby uniknąć zachorowania niezbędna jest bezwzględna dbałość o picie czystej, nieskażonej wody i spożywanie jedzenia pochodzącego wyłącznie z zaufanego  źródła. Gdy nie mamy dostępu do butelkowanej wody,  najpewniejszą metodą oczyszczania wody jest jej przegotowanie, samo filtrowanie nie wystarcza.

ü  Pij wyłącznie wodę butelkowaną lub napoje w puszkach.

ü  Pamiętaj, że lód to też woda, tylko w innym stanie skupienia. Jedynie ten przygotowany z oczyszczonej wody jest bezpieczny.

ü  Do przygotowania mleka modyfikowanego używaj butelkowanej oraz przegotowanej wody, a pokarm przygotowuj po dokładnym umyciu rąk.

ü  Do mycia zębów używaj wyłącznie oczyszczonej wody.

ü  Myj często ręce i przypominaj o tym swojemu dziecku!

ü  Nie kupuj jedzenia od ulicznych sprzedawców!

ü  Do podróżnej apteczki  włóż lek przeciwgorączkowy i przeciwzapalny (np. ibuprofen) oraz środek do nawadniania doustnego. 

ü  Przed podróżą oraz w trakcie jej trwania można stosować probiotyk.

Dzikie zwierzęta

Należy zwrócić uwagę na wałęsające się po ulicach bezpańskie psy i koty, a także obecne czasem również w mieście lisy, małpy, nietoperze. Zwierzęta te mogą być nosicielami różnych chorób, a zwłaszcza wścieklizny. Niech nie zwiedzie Cię ich często łagodne zachowanie! Trzymaj się od nich z daleka i nie daj się pokąsać. Uważaj również na węże, skorpiony i pająki, których ukąszenia mogą być bardzo niebezpieczne.

Pamiętaj, że dzieci są szczególnie narażone na atak ze strony zwierząt. Zwłaszcza kilkulatki pragnące zaspokoić swoją naturalna ciekawość będą garnęły się do zwierząt, a ich niski wzrost i niewielka powierzchnia ciała będą sprzyjały rozleglejszym ranom oraz lokalizacji ran w krytycznych miejscach tj. twarz, szyja, ręce. Z kolei nastolatki mogą zbagatelizować sprawę i zataić przed rodzicami niewielkie ugryzienia.

Co zrobić by zminimalizować ryzyko ugryzienia a tym samym wścieklizny?

ü Nie zbliżaj się do dzikich zwierząt!
ü  Nigdy nie dotykaj ani nie głaszcz obcego zwierzęcia nawet, gdy ma właściciela i zachowuje się przyjaźnie.
ü  Unikaj terenów porośniętych wysoką trawą, gdyż możesz spotkać tam jadowite węże lub skorpiony.

Bzzzz…

W krajach tropikalnych istnieje wiele owadów m.in. komarów, mogących przenosić różne choroby tj. żółta febra, malaria, gorączka denga, japońskie zapalenie mózgu. Jak się przed nimi chronić?

ü  Niezbędne jest używanie środków odstraszających komary tzw. repelentów.
ü  Zaopatrz się w moskitiery. Pomocne mogą być także urządzenia odstraszających komary. 
ü W pomieszczeniach zamkniętych stosuj klimatyzację oraz siatki na oknach i kratkach wentylacyjnych.
ü  Unikaj przebywania na zewnątrz od zmierzchu do świtu (okres największej aktywności komarów), szczególnie w okolicy stojących zbiorników wodnych (stawy, jeziora).

Jak stosować repelenty u dziecka?

U dzieci do ukończenia 2. miesiąca życia nie można stosować repelentów. W takich przypadkach stosuje się wyłącznie moskitiery. U dzieci do ukończenia 3. roku życia nie należy używać preparatów zawierających olejek eukaliptusa cytrynowego. Max. stężenia DEET w preparacie to 30%.

Repelenty stosuje się tylko na odsłoniętą skórę i/lub na ubranie, nigdy na skórę pod ubraniem. Trzeba użyć ich ponownie po każdej kąpieli w basenie, czy w morzu. Nie należy rozpylać preparatu bezpośrednio na skórę dziecka. Opiekun rozpyla środek na swoje ręce, a następnie rozciera go na skórze dziecka. Nie stosuj preparatu na dłonie dziecka! Nie wolno stosować preparatu blisko oczu i ust, natomiast można nałożyć niewielką ilość preparatu wokół uszu. Po powrocie do pomieszczenia należy umyć skórę wodą i mydłem, ewentualnie wykąpać dziecko, a odzież wyprać.

Uff jak gorąco!

Wysokie temperatury i palące słońce obecne w egzotycznych krajach mogą być trudne do wytrzymania nawet dla dorosłego. Dzieci znajdują się w gorszej sytuacji, gdyż są wyjątkowo wrażliwe na działanie wysokich temperatur i szybko mogą się odwodnić. Jak zatem rozsądnie korzystać ze słonecznej pogody?

ü  Unikaj nadmiernej ekspozycji na słońce w godzinach największego nasłonecznienia czyli między godziną 11:00 a 15:00. Rozplanuj dzień tak, aby o tej porze dziecko spędzało czas w cieniu.

ü  Używaj kremów z filtrem UV!  Krem co najmniej SPF 30, aplikowany na 15-30 minut przed ekspozycją na promieniowanie słoneczne. Warto dodatkowo osłaniać delikatną skórę dziecka przewiewną odzieżą.

ü  Na głowie kapelusz, na nosie okulary- taki strój zapewni Twojemu dziecku ochronę przed nadmiernym nasłonecznieniem, a w konsekwencji – udarem słonecznym. Pozwoli także uniknąć podrażnienia spojówek.

ü  W czasie upału obficie pój dziecko, żeby nie doprowadzić do odwodnienia. Mały podróżnik zawsze powinien mieć  butelkę wody pod ręką. W przypadku mniejszych dzieci zintensyfikuj karmienie piersią.

 

Egzotyczne wakacje będą niezapomnianą przygodą dla całej rodziny, o ile zaplanowane z głową i z odpowiednim wyprzedzeniem. Stosując się do odpowiednich zasad możesz zwiedzić z dzieckiem niemalże cały świat! Przed podjęciem decyzji o podróży warto skonsultować się z lekarzem, by wykluczyć ewentualną chorobę mogącą być przeciwwskazaniem do wyjazdu. Także po powrocie z tropików należy umówić się na konsultację z lekarzem medycyny podróży, gdyż wiele tropikalnych chorób zakaźnych ma długi okres wylęgania.

Bibliografia:

http://www.medycynatropikalna.pl/chorobazakazna/88/dziecko-w-podrozy
http://www.szczepieniadlapodrozujacych.pl
http://szczepienia.gis.gov.pl/index.php/rodzice_i_opiekunowie/szczepienia_w_podrozach_zagranicznych
http://pediatria.mp.pl