Badania
profilaktyczne u dzieci
Konieczność wizyty u lekarza w przypadku chorego dziecka nie
budzi wątpliwości. Regularne kontrole pediatryczne u zdrowego dziecka nie są
już jednak dla wszystkich oczywistością. Często bagatelizowane i wykonywane z
opóźnieniem bilanse zdrowia czy badania przesiewowe są niezwykle ważne.
Pozwalają na wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości, rozpoznanie chorób, a tym samym wczesne ich leczenie.
O czym nie możemy zapomnieć?
Badania
przesiewowe u noworodków
W pierwszych dobach życia, najwcześniej
po 48 godzinie życia noworodka (3 lub 4 doba) wykonywane są testy przesiewowe tzw.
testy bibułowe w kierunku:
- Wrodzonej niedoczynności tarczycy
- Mukowiscydozy
- Fenyloketonurii
Badania te obejmujące wszystkie
noworodki, są finansowane przez Ministerstwo Zdrowia. Mają na celu wczesne wykrycie wybranych
wrodzonych wad rozwojowych noworodka, bezobjawowych na początkowym etapie
życia. Umożliwiają wczesne wdrożenie postępowania leczniczego i uchronienie
dziecka przed poważnymi, nieodwracalnymi konsekwencjami.
Do
wykonania testu pobiera się krew noworodka z pięty na specjalną bibułę testową.
Szpital
wysyła bibułę do laboratorium, gdzie wykonuje się analizę nadesłanej próbki
krwi
Jeśli wynik
analizy jest w zakresie normy dla
populacji to badanie zostaje zakończone.
Nie dostałem wyniku. Czy to powód do niepokoju?
Ze względu
na dużą ilość wykonywanych analiz laboratorium nie wysyła wyników do rodziców. Brak otrzymania wyniku jest
równoznaczny z prawidłowym wynikiem badania.
Jeśli wynik
analizy jest poza normą (wysokie prawdopodobieństwo choroby) to do rodziców
wysyłany jest list z prośbą o natychmiastowe zgłoszenie się matki z dzieckiem
do wytypowanej przychodni specjalistycznej oraz rodzice są informowani
telefonicznie - jeśli podano na bibule telefon do kontaktu.
Przed
wyjściem z oddziału noworodkowego każde dziecko ma również wykonywane przesiewowe badanie w kierunku wrodzonego niedosłuchu metodą
rejestracji fotoemisji akustycznych.
W ciągu
pierwszych 4-6 tygodni dziecko powinno być skonsultowane ortopedycznie
celem badania w kierunku wrodzonej dysplazji stawów biodrowych.
Lekarz ocenia stawy biodrowe podczas badania przedmiotowego oraz zwykle również
za pomocą badaniu USG.
Kiedy
wykonanie USG stawów biodrowych jest niezbędne?
- Gdy
lekarz w badaniu klinicznym stawów biodrowych stwierdzi odchylenia od normy.
- Gdy w
rodzinie występowała dysplazja biodra, szczególnie u rodziców dziecka.
- W
przypadku porodu pośladkowego.
Pierwsza wizyta u pediatry:
Pierwsza
wizyta lekarska powinna się odbyć się do ukończenia 2. tygodnia życia dziecka.
Jeszcze
wcześniej, w 1. tygodniu życia powinna mieć miejsce tzw. wizyta patronażowa czyli domowa wizyta położnej środowiskowej, w
trakcie, której zostanie oceniony stan dziecka oraz udzielone wskazówki na temat pielęgnacji
i opieki na dzieckiem. Najlepiej zadzwonić do swojej przychodni i umówić się na taką wizytę z pewnym wyprzedzeniem.
Kolejne wizyty
kontrolne przypadają w terminach obowiązkowych szczepień.
Czym są bilanse zdrowia?
Bilanse zdrowia
dziecka to okresowe, kompleksowe badania
oceniające rozwój fizyczny i psychiczny
dziecka na określonych etapach życia. Zgodnie z rozporządzenia Ministra Zdrowia
z 2010 r. takie badania powinny być wykonywane w 2., 4., 6., 10., 14., 16. i 18. roku życia. Badanie przeprowadza
pediatra lub lekarza rodzinny w rejonowej przychodni – w poradni dzieci zdrowych lub szkole. Warto
pamiętać, żeby na bilansu zdrowia zabrać ze sobą książeczkę zdrowia dziecka
oraz pozostałą dokumentację medyczną.
Rodzaj badań
podczas bilansu zależy od wieku dziecka. Zwykle wykonywane są:
§ pomiar wysokości i masy ciała, a także pomiar
obwodu głowy i klatki piersiowej u najmłodszych dzieci.
§ badanie układu ruchu i postawy ciała– pozwala
na wczesne zdiagnozowanie skrzywienia kręgosłupa, płaskostopia czy koślawości
kolan. Umożliwia podjęcie odpowiedniego leczenia, skierowanie dziecka na
właściwe ćwiczenia korekcyjne co zwiększy szanse na uniknięcie wady postawy u
dziecka w przyszłości.
§ ocena stanu uzębienia
§ ocena mowy
§ badanie słuchu
§ badanie okulistyczne: ostrości wzroku, widzenia
barwnego i badanie w kierunku obecności zeza np. cover-test.
§ pomiar ciśnienia tętniczego krwi
§ dodatkowo od
10. roku życia także ocena stopnia dojrzałości
płciowej
§ ocena
gotowości dziecka do pójścia do szkoły oraz na ewentualne dodatkowe zajęcia
ruchowe
§ ocena
adaptacji do szkoły
§ na ostatnim
bilansie stwierdzenie ewentualnych przeciwwskazań do wykonywania zawodu
W czasie
wizyty sprawdzane jest także wykonywanie obowiązkowych
szczepień ochronnych. Udzielane są też informacje na temat profilaktyki i
promocji zdrowia. W razie wykrycia nieprawidłowości lekarz kieruje dziecko na
dalsze, specjalistyczne badania i ewentualne leczenie.
Oprócz
kontrolowania stanu zdrowia dziecka na bilansach zdrowia, warto być czujnym rónież w okresie pomiędzy badaniami. Warto raz na jakiś czas wybrać się wizytę u
specjalisty.
Wizyta u dentysty
Poza bilansami należy pamiętać o regularnej
kontroli stanu uzębienia dziecka. Zaleca się, aby pierwsza wizyta miała miejsce
przed ukończeniem pierwszego roku życia w celu sprawdzenia czy dziecko prawidłowo
ząbkuje. Zęby mleczne są bardziej niż zęby stałe narażone na próchnicę, dlatego
kolejne kontrole powinny odbywać się w odstępach co 3-6 miesięcy.
U kilkulatka należy kontrolować
regularnie również zgryz i w razie stwierdzenia przez stomatologa
nieprawidłowości wybrać się z dzieckiem do ortodonty.
Wizyta u logopedy
Jeśli
dziecko ma problemy z wymową, dobrze wybrać się na wizytę do logopedy. Nie warto
czekać, aż problem sam minie, gdyż korekcja ewentualnej wady wymowy w starszym
wieku jest dużo trudniejsza.
Wizyta u laryngologa
Kiedy warto
pomyśleć o wizycie u laryngologa?
Gdy dziecko
nie reaguje na polecenia, nie odwraca głowy w kierunku źródła dźwięku, nie
reaguje na hałasy lub nie rozumie, co się do niego mówi- może to świadczyć o
problemach ze słuchem.
Jeśli
dziecko chrapie, oddycha głównie przez usta, często choruje- może mieć
przerośnięty migdałek gardłowy.
Badania laboratoryjne
Ponadto
przynajmniej co dwa lata warto zrobić podstawowe
badanie krwi i moczu u dziecka: morfologię
krwi obwodowej z rozmazem, CRP
oraz badanie ogólne moczu. Pobranie
krwi czy oddanie próbki moczu trwa kilka minut, a może pozwolić wykryć chorobę
na wczesnym etapie i zwiększyć szansę na szybkie, skuteczne wyleczenie.
Badania
bilansowe są najlepszą profilaktyką do wykrywania ewentualnych schorzeń czy
zaburzeń w rozwoju dziecka. Dają szanse
na wczesną interwencje medyczną zanim choroba się rozwinie lub wada
utrwali. Na pierwsze bilanse zdrowia,
gdy dziecko jest jeszcze małe rodzice zwykle zgłaszają się bardzo regularnie, o
czasie. Zdecydowanie gorzej jest ze starszymi dziećmi, zwłaszcza nastolatkami. Wraz
z wiekiem dziecka opiekunowie i sami zainteresowani mniej dbają o odbywanie
regularnych wizyt przesiewowych, bagatelizują je, uważają za mało ważne.
Tymczasem należy pamiętać, ze kontrolowanie zdrowia dziecka ważne jest na każdym
etapie rozwoju aż do 18r.ż,a potem także
w wieku dorosłym. Zdecydowanie łatwiej
jest zapobiegać niż leczyć i z tą myślą należy regularnie chodzić na badania
kontrolne.
Lek. Magdalena Chojnowska
Bibliografia:
http://www.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/zdrowie-matki-i-dziecka/zdrowie-ucznia/
https://pediatria.mp.pl
W każdym wieku powinniśmy się regularnie badać i jak najlepiej dbać o swoje zdrowie. Im wcześniej wykryte choroby tym lepiej, większe szanse na powrót do zdrowia. Gdzie się badać? Zerknijcie na adresy na https://scanmed.pl/specjalizacje/diagnostyka/poznan . Z dzieckiem również powinniśmy chodzić regularnie na podstawowe badania krwi i kontrole u pediatry. A jeśli jest potrzeba to także u innych specjalistów.
OdpowiedzUsuńMacie sprawdzoną placówkę medyczną gdzie chodzicie sami do lekarza i z dziećmi? Ja w Warszawie bardzo polecam https://polmed.pl/placowki/centrum-medyczne-polmed-warszawa-grzybowska/ . Mają tam lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej jak i specjalistów z różnych dziedzin. Wykonują także różne badania laboratoryjne, także u dzieci.
OdpowiedzUsuńJeśli u dziecka często pojawiają się infekcje to najlepiej sprawdzić czy przyczyną nie jest przerost migdałków. W tym celu najlepiej zapisać dziecko do laryngologa, w klinice https://optimum.pl/ pracują najlepsi specjaliści z tej branży i również przyjmują dzieci. Wykonują badania diagnostyczne, leczenie zabiegowe również.
OdpowiedzUsuń