piątek, 15 września 2017

Rozszerzanie diety niemowląt



ROZSZERZANIE DIETY NIEMOWLĄT

Wprowadzanie nowych produktów do diety dziecka często budzi wiele wątpliwości u rodziców. Zalecenia dotyczące rozszerzania diety niemowląt zmieniają się co jakiś czas, co nie ułatwia sprawy. W głowach opiekunów mnożą się pytania: od kiedy, co i jak podawać dziecku, żeby rosło zdrowe i szczęśliwe. Dlaczego mleko w pewnym momencie już nie wystarcza?


Karmienie piersią jest niezaprzeczalnie optymalnym sposobem żywienia niemowląt. Jednak do czasu. Mleko kobiece może być wyłącznym źródłem pożywienia dla dziecka tylko do ukończenia 6.m.ż. Po tym okresie coraz większe zapotrzebowanie dziecka na składniki odżywcze musi zostać pokryte za pomocą dodatkowych pokarmów. Wprowadzenie mięsa uzupełnia stopniowo zmniejszające się zapasy żelaza w organizmie niemowlęcia. 



KIEDY?

Zgodnie ze stanowiskiem ESPGHAN, wprowadzanie pokarmów dodatkowych można rozpocząć nie wcześniej niż po ukończeniu 17. tyg. życia i nie później niż w 26 tyg. życia. Dotyczy to zarówno niemowląt karmionych piersią, jak i tych otrzymujących mleko modyfikowane.
Pamiętajmy, że wytyczne towarzystw naukowych są jedynie wskazówką kiedy rozpocząć wprowadzanie nowych pokarmów, ramami czasowymi ani sztywną datą.


Jak poznać, że dziecko jest gotowe do rozszerzania diety?

Potrafi siedzieć, utrzymuje pozycję siedzącą samodzielnie lub z niewielkim podparciem.
Nie wypycha pokarmu językiem, nie wypluwa od razu wszystkiego z buzi.
Wykazuje zainteresowanie jedzeniem – wodzi wzrokiem za jedzeniem, wyciąga rączki w kierunku pokarmu.



Rozszerzając dietę dziecka powinno uwzględnić się dobór produktów, sposób ich przyrządzenia i konsystencję, ale też atmosferę, porę i warunki karmienia.

Zawsze wybieraj świeże, dobrej jakości jedzenie, gdyż niedojrzały przewód pokarmowy niemowlęcia jest bardzo wrażliwy. 


Prawidłowe rozszerzanie diety niemowlęcia jest niezmiernie ważne. Zapewnia odpowiedni dowóz energii, białka i pozostałych składników, a więc determinuje prawidłowy wzrost organizmu. Uczy dziecko nowych smaków i przygotowuje do spożywania posiłków wspólnie z członkami rodziny. Poza tym ma ogromny wpływ na rozwój aparatu mowy. Dlatego tak ważne jest zapewnienie odpowiedniej i różnorodnej konsystencji pokarmów. Warto pamiętać też o rezygnacji z pojenia dziecka za pomocą butelki. Po 6. mc. ż. można uczyć dziecko picia z otwartego kubka. Należy pamiętać też, że już w tym wczesnym okresie życia kształtują się preferencje smakowe i nawyki żywieniowe. Te z kolei przekładają się na zdrowie człowieka w przyszłości.

Zgodnie z aktualną wiedzą, zachęca się rodziców, aby decydowali co i kiedy podawane jest dziecku do zjedzenia, jednak, żeby to ono mogło wybrać ile i czy w ogóle, z danej porcji zje.

CO i JAK podawać jako pierwsze?

Najlepiej, aby były to polskie warzywa (marchew, ziemniak, dynia) oraz owoce (jabłko) ugotowane i zmiksowane na gładką papkę. Warto zwrócić uwagę na to, że korzystniejsze jest wprowadzenie warzyw jako pierwszych, gdyż ich smak jest trudniej akceptowalny niż smak słodkich owoców.



5-6 mc.ż.
Liczba posiłków na dobę: 5
Wielkość porcji: 150-160ml
Rodzaj i konsystencja pokarmu: gładkie puree, 4 posiłki mleczne

W okresie pomiędzy 5. i przed końcem 6. mc.ż wprowadzamy kaszki/ kleiki bezglutenowe, gotowane, miksowane warzywa np. marchew lub owoce np. jabłko czy banan, a także mięso, jajo, puree ziemniaczane. Pokarmy powinny być podawane łyżeczką.















Produkty zbożowe zawierające gluten wprowadzamy w małych ilościach w dowolnym okresie po ukończeniu 4 mc.ż.(17 tydzień) do 12 mc.ż.


7-8 mc.ż.
Liczba posiłków na dobę: 5
Wielkość porcji: 170-180ml
Rodzaj i konsystencja pokarmu: zwiększona różnorodność rozdrobnionych lub posiekanych pokarmów, produkty podawane do ręki, 3 posiłki mleczne

Kolejny etap rozszerzania diety, ok. 7. – 8. mc.ż.,  to wprowadzanie, pokarmów w postaci rozdrobnionej, takich jak mięso i ryby, rozgniecione gotowane oraz posiekane surowe warzywa i owoce (np. jabłko, gruszka, pomidor).

9-12mc.ż.
Liczba posiłków na dobę: 4-5

W 9. m.ż. dziecko może zacząć dostawać kawałki produktów do ręki np. miękkie kawałki/ cząstki warzyw, owoców czy mięsa. Dodatkowo wprowadza się pieczywo i niezmiksowane kasze. Jednorazowa porcja zwiększa się do 190 – 220 ml.












W 11. mc.ż. zaleca się wprowadzenie do diety przetworów mlecznych (sery, jogurty).

Po ukończeniu 12 mc.ż. można wprowadzić pełne mleko krowie. Wcześniej może pojawiać się jako dodatek do potraw, ale nie powinno stanowić podstawy diety.

Rekomendowanym płynem dla dziecku do picia jest WODA, którą możemy podawać bez ograniczeń. Soki (100%, przecierowe, bez dodatku cukru, pasteryzowane) ograniczamy do 150 ml na dobę (porcja liczona razem z ilością spożytych już owoców). 




Rozszerzanie diety rozpoczynamy ok.5 mc.ż., ale podstawą żywienia do ukończenia 1 roku jest nadal karmienie piersią lub mlekiem modyfikowanym. Zgodnie z zaleceniami WHO, obok wprowadzania pokarmów uzupełniających, karmienie piersią powinno być kontynuowane przynajmniej do ukończenia 1.r.ż. przez dziecko.




ROZSZERZANIE DIETY A ALERGIA
Eliminacja lub opóźnianie wprowadzania produktów potencjalnie uczulających (mleko krowie, jaja, orzeszki ziemne, inne orzechy, ryby i owoce morza) są bezzasadne, gdyż nie ma dowodów naukowych, żeby zmniejszały ryzyko wystąpienia u dziecka alergii. Dotyczy to zarówno dzieci zdrowych, jak dzieci i z rodzin obciążonych ryzykiem wystąpienia choroby alergicznej.

Ostatnie badania pokazały, że wczesne wprowadzenie orzeszków ziemnych istotnie zmniejsza częstość rozwoju alergii u dzieci z podwyższonym ryzykiem uczulenia na orzeszki ziemne. U niemowląt wysokiego ryzyka spożycie orzeszków ziemnych w pierwszych 11 miesiącach życia jest skuteczną strategią w zapobieganiu rozwojowi alergii na orzeszki ziemne.

WARTO WIEDZIEĆ:

Posiłki niemowląt nie powinny być dosalane ani dosładzane. Cukier zwiększa  ryzyko rozwoju próchnicy zębów, nadmiaru masy ciała, zaburzeń łaknienia i zaparć, a sól obciąża nerki.

NIE podawaj niemowlęciu:
- miodu, gdyż  może zawierać groźne bakterie Clostridium botulinum.
- produktów stwarzających ryzyko zadławienia się (np. orzechy w całości, nieprzekrojone winogrona)

Nigdy nie zostawiaj dziecka samego z jedzeniem!

Nie wprowadzaj kilku nowych produktów równocześnie! Nowe pokarmy powinno wprowadzać się pojedynczo, w małych (3—4 łyżeczki),  i stopniowo zwiększanych ilościach, z zachowaniem odpowiedniego odstępu (3 – 5 dni), co umożliwia obserwowanie reakcji dziecka. Dzięki temu, w razie wystąpienia objawów nietolerancji pokarmu czy alergii łatwiej będzie można zidentyfikować przyczynę.

Cierpliwości! ;) Czasami, aby nowy smak został zaakceptowany przez dziecko, konieczne może być podanie go nawet kilkanaście razy! Nie zmuszaj do jedzenia. Jeśli dziecko uparcie nie akceptuje danego pokarmu, nie zniechęcaj się, spróbuj wprowadzić kolejny produkt, a do poprzedniego wróć po jakimś czasie.

Jedz w tym samym czasie co dziecko, najlepiej to samo. Udowodniono, że dzieci chętniej próbują nowych pokarmów, jeśli rodzic lub opiekun ma to samo na talerzu.


Dziecko powinno samo sięgać po jedzenie, nie wkładaj mu kawałków do buzi.

Pozwól dziecku na zachowania odpowiednie do wieku: jedzenie rączkami, dotykanie jedzenia, brudzenie się itp. To normalne, że początkowo dziecko będzie bawić się jedzeniem, a większość pokarmu zostanie rozmazana na stoliku albo trafi na podłogę zamiast do brzucha. Mimo, że po takim posiłku całe ubranie będzie do prania, a kuchnia do sprzątania, warto  na to pozwolić, gdyż zabawa jedzeniem umożliwia dziecku poznanie danego produktu, a także naukę skutecznego chwytania i wkładania kawałków pokarmu do ust.


Nie zabawiaj dziecka w czasie posiłku, nie sadzaj przed telewizorem czy komputerem w trakcie jedzenia. Lepiej, żeby było skoncentrowane  na jedzeniu.


A co z BLW?

BLW czyli Baby Led Weaning jest metodą rozszerzania diety niemowlaka „kierowaną” przez dziecko. Dziecko z pokarmów zaproponowanych przez rodziców wybiera to co i ile chce zjeść. Dziecku proponuje się produkty , które może wziąć do ręki i samodzielnie próbować włożyć do buzi: odpowiednio przygotowane kawałki warzyw, owoców, makaron, „sklejoną” kaszę czy ryż. Początkowo dziecko je palcami, a następnie zaczyna używać sztućców. Poza dodatkowymi produktami karmione jest piersią lub mieszanką mleczną. Rodzice stosujący metodę BLW, powinni wiedzieć, że nie należy ograniczać pokamu dziecka wyłącznie do tych o stałej konsystencji. Dziecko na pewnym etapie powinno jeść także z łyżeczki, pić z kubeczka czy przyjmować pokarmu o pośredniej konsystencji (zupki, papki owocowe i warzywne), gdyż rozwija to mięśnie w obrębie twarzy i jamy ustnej, co umożliwia późniejszą naukę mówienia.

BLISS to nowa metoda karmienia opracowana na bazie BLW: Baby-Led Introduction to SolidS. Nacisk położony jest na podawanie wysokoenergetycznych, bogatych w żelazo i nie stwarzających ryzyka zakrztuszenia pokarmów.




Wprowadzanie nowych pokarmów do diety dziecka nie jest zadaniem łatwym. Wie to każdy opiekun, który próbował przekonać dziecko do zaakceptowania nowego smaku. Nie należy się jednak zniechęcać po kilku nieudanych próbach. Warto podejść do tego zadania z odpowiednią wiedzą i cierpliwością. Naprawdę warto, gdyż nawyki żywieniowe wyrobione we wczesnym dzieciństwie będą procentować w przyszłości, korzystnie wpływając na zdrowie dziecka.

Pamiętaj!
Opiekun dziecka decyduje o tym CO, KIEDY i JAK dziecko zje.
Dziecko decyduje CZY posiłek zje i ILE.



Bibliografia:

Szajewska H., Horvath A., Rybak A., Socha P. Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Med. Pediatria 2016; 3: 9 – 24.
Jackowska M. Przegląd aktualnych zaleceń żywienia niemowląt. Polish Journal of Nutrition 2016; 3: 47 – 56.
https://www.nestlenutrition-institute.org/docs/default-source/poland-document-library/publications/secured/453f9fd30571aed773c1abc315b33dc7.pdf?sfvrsn=0

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz