Przygotuj
się na nadejście wiosny!
Czyli jak bronić się przed alergią na pyłki.
Pogoda za oknem coraz ładniejsza, słońca coraz więcej, wokół
robi się zielono.. nadchodzi
wiosna! Dla większości dzieci to czas radości i zabawy na świeżym
powietrzu, jednak dla niektórych oznacza jedno: nieustanne kichanie, katar, świąd
nosa i łzawienie oczu. Tak najczęściej objawia się sezonowy alergiczny nieżyt nosa czyli tzw. katar siennego. Dolegliwości pojawiają się w okresie
pylenia drzew i traw, wskutek kontaktu z alergenami - pyłkami roślin. Czas występowania objawów jest skorelowany z
okresem pylenia rośliny, na którą alergia występuje.
Sezonowy alergiczny
nieżyt nosa (ANN) to stan zapalny błony śluzowej nosa i zatok wywołany
alergenami pyłków roślin występujący u około 10–20% populacji – zwykle dzieci i
młodzieży.
Okres pylenia roślin trwa praktycznie przez cały rok
kalendarzowy – od połowy lutego aż do końca października, ale szczyt pylenia największej
ilości roślin przypada na wiosnę i lato. Dokładne, aktualizowane co roku
kalendarze pyleń są ogólnie dostępne. By je znaleźć wystarczy odwiedzić stronę
internetową Ośrodka Badania Alergenów Środowiskowych lub zajrzeć na strony
reklamujące leki antyhistaminowe.
Co nas uczula w sezonie wiosenno-letnim?
Trawy np. tymotka łąkowa, kupkówka
pospolita, żyto
Drzewa np. brzoza, olcha, leszczyna,
jesion, buk, dąb
Chwasty np. bylica pospolita, komosa,
babka lancetowata
Zarodniki pleśni np. Cladosporium,
Alternaria
Pyłki traw-
najczęstszy alergen wywołującego objawy ANN. Pylenie przypada w Polsce na czerwiec i pierwszą połowę lipca.
Pierwsze objawy kliniczne występują po osiągnięciu odpowiednio dużego stężenia
pyłku w powietrzu.
Pyłki brzozy-
drugi co do częstości w powodowaniu objawów. Pylenie brzozy przypada w Polsce
na kwiecień i pierwsze dni maja.
Pyłek brzozy osiąga bardzo wysokie stężenia w atmosferze (często 2000 – 4000
z/m3).
A co gdy objawy utrzymują się przez cały rok? W takiej
sytuacji mówimy o całorocznym alergicznym
nieżycie nosa. Osoba uczulona jest stale narażony na alergeny np. roztocze
kurzu domowego.
Alergia czy
przeziębienie?
Typowe objawy ANN obejmują: napadowe kichanie, wyciek
wodnistej wydzieliny z nosa, upośledzenie
drożności nosa, świąd nosa. Często obecne są również
objawy alergicznego zapalenia spojówek
tj. łzawienie, zaczerwienie i pieczenie spojówek. U niektórych uczulonych w
momencie bardzo wysokiego stężeniu pyłku w atmosferze mogą pojawić objawy astmy
pyłkowej tj. duszność, napadowy kaszel, świszczący oddech czy uczucie ucisku w
klatce piersiowej.
Alergia
|
Przeziębienie
|
|
Katar:
|
Wodnisty, obustronny wyciek z nosa, przejrzysta wydzielina, napadowe
kichanie
|
Na początku wodnisty, po kilku dniach gęstnieje, żółtawa/ zielonkawa
wydzielina
|
Czas trwania:
|
Sezonowo: zwykle kilka
tygodni, miesięcy, czasem nawet przez cały rok
|
Zazwyczaj 7 dni
|
Objawy towarzyszące
|
Zaczerwienienie spojówek, łzawienie i świąd oczu (alergiczne
zapalenie spojówek)
Świąd nosa, uszu, podniebienia
Kaszel suchy, duszący
Zmęczenie, rozdrażnienie, problemy z koncentracją i snem
|
Stan podgorączkowy/gorączka
Ból, zaczerwienienie gardła, chrypka
Kaszel suchy lub mokry z odkrztuszaniem wydzieliny
Złe samopoczucie
|
Reakcja na leki
antyhistaminowe
|
+
|
-
|
Podejrzenie
ANN wysuwane jest na podstawie typowego wywiadu i objawów klinicznych. Charakterystyczny
jest nawrót dolegliwości w tych samych miesiącach roku. Znaczący jest dodatni
wywiad rodzinny. Jeśli rodzic ma alergię , prawdopodobne jest to, że będzie ją
też miało jedno z jego dzieci. Prawdopodobieństwo wzrasta gdy chorują oboje
rodzice.
Diagnozę ANN
potwierdzają wykonane przez alergologa dodatnie wyniki punktowych testów skórnych z odpowiednimi alergenami wziewnymi. W
razie wątpliwości bada się także poziom swoistych przeciwciał IgE w surowicy
krwi.
Leczenie
W łagodzeniu objawów alergii dobrze sprawdzają się leki przeciwhistaminowe najlepiej II generacji – są skuteczne i nie mają
istotnych działań niepożądanych. W zależności od objawów i preferencji można je
przyjmować w postaci tabletek, kropli, sprayu do nosa czy kropli do oczu. Gdy leki
antyhistaminowe nie pomagają, ulgę mogą przynieść donosowe lub wziewne glikokortykosteroidy lub antagoniści receptorów leukotrienowych
np. montelukast. Możliwe jest również stosowanie donosowych leków obkurczające naczynia krwionośne nosa, ale należy
pamiętać, że jedynie przez 3 do 5 dni. W razie dłuższego stosowania mogą
wystąpić objawy niepożądane tzw. polekowy nieżyt- nasilenie zatkania nosa.
Wymienione leki działają jedynie objawowo, znoszą objawy,
lecz nie leczą przyczyny. Jedynym leczeniem przyczynowym jest tzw. odczulanie czyli immunoterapia swoista, która polega na regularnym podawaniu
uczulonemu małych ilości alergenu w stopniowo wzrastających dawkach (podskórnie
lub doustnie) tak by w organizmie została wytworzona tolerancja na dany alergen.
Leczenie jest długotrwałe, immunoterapię prowadzi się zwykle przez 3-5
kolejnych sezonów. Immunoterapia może zmniejszyć objawy oraz zapotrzebowanie na leki, może też zapobiec rozwojowi astmy
oskrzelowej.
Czy wiesz, że..?
U części osób uczulonych może pojawić się tzw. zespół jamy ustnej, będący wynikiem
reakcji krzyżowej między alergenami pyłków roślin a alergenami występującymi w
surowych warzywach i owocach. Manifestuje się on obrzękiem, świądem czy drętwieniem warg, podniebienia i języka
po spożyciu surowych warzyw lub owoców.
Pyłki brzozy mogą
powodować reakcję krzyżową z: jabłkiem, marchewką, selerem, owocami pestkowymi
, orzechami laskowymi, ziemniakami.
Pyłki traw mogą
powodować reakcję krzyżową z: melonem, arbuzem, pomarańczą, pomidorem, orzeszkami
ziemnymi, ziemniakami.
Jak
przetrwać??
1. Unikaj ekspozycji na alergeny!
Wszyscy lubimy słońce. Alergikom sprzyjają jednak deszczowe
dni: wilgoć zatrzymuje pyłki na ziemi, nie pozwala by uniosły się w powietrze i
dostały do dróg oddechowych Twojego dziecka. Warto zabrać dziecko na spacer w trakcie lub po deszczu, a gdy stężenie pyłków w
powietrzu jest największe, czyli w dni gorące, suche lub wietrzne w okresie
pylenia lepiej zostać w domu.
Wiosna i lato to idealna pora na spędzanie czasu na świeżym
powietrzu. Uprawianie sportu na otwartej „zielonej” przestrzeni w okresie najwyższego
stężenia pyłku uczulającej rośliny nie najlepszym pomysłem. Większa aktywność
fizyczna powoduje bardziej intensywne oddychanie, co oznacza większą inhalacje
pyłków i nasilenie objawów.
W drodze do szkoły warto omijać miejsca, gdzie koncentracja
pyłków jest najwyższa: parki, łąki, polany, koszone właśnie trawniki.
Unikaj jazdy samochodem przy otwartych oknach, pomyśl o
założeniu filtru przeciwpyłkowego. Alergicy nie powinni też spać przy otwartym
oknie!
Jeśli masz ogród: Nie
koś trawnika przy dziecku! Utrzymuj trawę krótko ściętą, co utrudni
rozprzestrzenianie się pyłków. Nie susz świeżo wypranych ubrań na powietrzu,
gdy wokół aż roi się od pyłków. Dziecko bawiące się na trawie powinno wybrać
długie, ale przewiewne spodnie, by ograniczyć kontakt z alergenem.
2. Chroń się!
Wychodząc z dzieckiem na dwór nie zapomnij założyć mu dobrze
dopasowanych okularów przeciwsłonecznych
oraz kapelusza. Taka ochrona pozwoli
ograniczyć kontakt z alergenem. Dobrym
pomysłem może być również zaopatrzenie się w specjalną maskę, która pomoże
ochronić nie tylko przed pyłkami, ale i przed zanieczyszczeniem powietrza.
3. Zmyj z siebie
pyłki!
Po powrocie do domu pamiętaj o zmianie odzieży i prysznicu.
Szczególnie ważne jest obmycie wodą oczu
i twarzy. Nie zapominaj też o płukaniu nosa roztworem soli fizjologicznej.
Rób to 3-4 x dziennie.
4. Sprawdzaj
regularnie KALENDARZ PYLENIA!
W okresie pylenia codziennie kontroluj stężenie alergenu w
powietrzu. Możesz to zrobić sprawdzając kalendarz pylenia dostępny na wielu
stronach internetowych. Dużym ułatwieniem może być korzystanie z aplikacji oferujących
aktualizujące się codziennie dane na temat stężenie pyłków w powietrzu,
aktualne komunikaty pyleń dla wybranego regionu czy możliwość prowadzenia dzienniczka objawów. Dzięki
tak zdobytym informacją łatwiej będzie planować rozkład dnia czy najlepszą porę
i region kraju na urlop.
5. Zaplanuj dzień!
W okresie największego pylenia w ciągu dnia (maksymalne
wartości stężeń pyłku traw szacuje się w godzinach 9–15) zamknij okna, bez
potrzeby nie wychodź z domu. Pomieszczenia wietrz po deszczu, lub w porach, gdy stężenie
pyłków na zewnątrz spada.
Mimo, że wiosna i lato są trudnym okresem dla małych
alergików i ich rodziców, starajcie cieszyć się ładną porą roku! Nowe leki
przeciwhistaminowe odpowiednio dobrane przez lekarza oraz przestrzeganie
zaleceń u większości chorych mogą zapewnić kontrolę objawów.
Bibliografia:
Myszkowska D., Jenner B.
Charakterystyka dobowego rozkładu stężenia pyłku traw w sezonie pyłkowym Flor. Geobot.
Polonica 16(2): 405–414, 2009
Jack M Becker, MD Pediatric Allergic Rhinitis 04.05.2016 Medscape.com
http://www.alergen.info.pl http://alergie.mp.pl
No niestety wiosna często równa się z katarem, kaszlem, problemami ze swobodnym oddychaniem. Powodem może być właśnie alergia albo już sezonowe przeziębienia. Na katar i zatoki dobrym pomysłem jest irygacja, na https://www.mamynosa.pl/zatoxin-rinse znajdziecie środek z pomocą takie oczyszczanie nosa będzie szczególnie efektywne.
OdpowiedzUsuńSama długo miałam problem z katarem, do tej pory myślałam że to właśnie wina alergii. Dopiero teraz okazało się, że jednak mam chore zatoki i będę musiała się leczyć w tym kierunku. W Warszawie podobno warto odwiedzić klinikę https://optimum.pl/ bo tam lekarze specjalizują się w leczeniu zatok i innych problemów laryngologicznych. A jak chciałabym trafić pod skrzydła najlepszego specjalisty.
OdpowiedzUsuń